Бераставіца — амаль Кракаў, а Рэпля прыгажэй за Маскву. Што пабачыць за дзень у ваколіцах Гродна

10 гадзін, 15 месцаў і 225 кіламетраў змяшчаюцца ў адзін выхадны дзень. Праверана. Сёлета нельга паехаць да мораў і гор. Гэта мінус. Затое ёсць нагода для падарожжаў па родных мясцінах. І гэта плюс.

Hrodna.life працягвае падарожжы па Гродзеншчыне. Мінулым разам мы праехалі палову маршрута і спыніліся ў Воўпе. Цяпер нас чакаюць Рэпля, Бераставіца і насычаная зваротная дарога ў Гродна. Далучайцеся!

У гэтым артыкуле мы сабралі пункты маршрута ад 8 да 15. Першыя 7 пунктаў шукайце тут.

Рэпля — лепш, чым Масква, а яшчэ тут раяць шукаць золата

-8-

Мы едзем у Рэплю паглядзець на касцёл Дзевы Марыі. Яго відаць здалёк — праз палі на фоне вечаровага неба гатычны храм велічна ўзвышаецца над паселішчам.

Ля касцёла нам сустракаюцца двое мясцовых мужчын. Маладзейшы назваўся Ігарам, ён працуе на пілараме. Старэйшы Гена — пенсіянер.

-А нас сфатаграфуеце?

-Чаму не, давайце, — так і пачынаецца размова.

«Прыгожы наш касцёл, — кажа Гена. — Я калі маленькі быў, мы з татам едзем тут на кані, рабая кабылка была ў нас, і я пытаю: „Тата, гэта Масква?“. Ён смяяўся. „Не, — кажа, — гэта наш касцёл“. Харошы касцёл. Многа сюды прыязджаюць. Нават здалёк».

Распытваем, што яшчэ варта паглядзець у ваколіцах Рэплі, і даведваемся пра сядзьбу памешчыкаў Залютынскіх.

Ігар кажа, што там да гэтага часу «шукаюць золата».

-А што, было золата? Раскажыце.

-Чуеш? Жэншчына золата ішчэт! А ў вас металашукальнік ёсць?

-Не. Толькі фотаапарат.

-Тут многія шукаюць. Кажуць, што знаходзяць. А як жа вы будзеце золата шукаць без металашукальніка?

-Можа вы раскажаце?

-Я? Не раскажу!

Відаць, што «золата Залютынскіх» для мясцовых — нагода для жартаў з турыстамі. А ці было тое золата? Можа і не было. Мы не шукалі - чакала дарога.

Вярэйкі - месца, дзе мастацтва належыць народу, а касцёл быў зернесховішчам

-9-

Мы кіраваліся ў Вярэйкі, каб пабачыць касцёл Найсвяцейшай Дзевы Марыі. За час існавання ён быў касцёлам, царквой і саўгасным зернасховішчам. Зараз тут ізноў ідуць службы.

Зусім побач з касцёлам — дом культуры. Яго цяжка абмінуць за кошт надпісу «Искусство принадлежит народу». Прынамсі, гэта наводзіць на думкі.

Вялікая Бераставіца. Касцёл, дзе магчыма, друкавалі «Мужыцкую праўду»

-10-

«Вы з дрона здымаеце, так? Я бачыла Бераставіцу з дрона, прыгожа. А так глядзіш — штатны гарадзішка», — да нас падышла мясцовая жыхарка Святлана Арэшкіна.

«Каб не савецкая ўлада, то стаяў бы, — кажа яна пра касцёл. — Некалі мы ўсім раёнам збіралі грошы на яго аднаўленне. Ужо рыштаванні стаялі. А потым хіба падпаліў нехта. Пасля пажару ўсё пашло рушыцца. Шкада», — кажа Святлана. Яна параўноўвае бераставіцкі касцёл з храмамі Кракава.

Да Святланы падышла ўнучка, што прыехала да бабулі «на клубніку». Час разыходзіцца. А мы едзем далей, на Малую Бераставіцу.

Касцёл і царква Малой Бераставіцы — суседзі па розныя бакі дарогі

-11-

Алекшыцы з царквою «пры самым паштовым тракце»

-12-

Балота пры вёсцы Грайна — птушыны запаведнік

-13-

Паміж Алекшыцамі і Індурай ёсць месца, якое цяжка абмінуць увагай — «птушынае» балота ў пойме Свіслачы.

Гэта месца мае міжнародны статус тэрыторыі, важнай для птушак. Тут cустракаецца больш за 200 відаў пярнатых і каля 250 відаў сасудзістых раслін.

Сярод тутэйшых птушак 40 чырвонакніжных відаў - вяртлявая чаротаўка і вялікі грыцук, сокал падарожнік і стэпавы лунь, белавокі нырок і вялікі савук.

Калі не спынішся ля балота, заўжды пабачыш нейкія птушыныя цікавосткі.

Індура, дзе «няма каму хадзіць у сінагогу»

-14-

Здалек відаць купал індурскага касцёла. З архітэктурных цікавостак тут трэба адзначыць яшчэ царкву і сінагогу. Таксама цікава зайсці на старыя яўрэйскія могілкі XVIII стагоддзя. Яны месцяцца на ўскрайку вёскі.

У цэнтры вёскі яшчэ можна пабачыць пабудовы з каменнымі сценамі з вялікіх валуноў. Ля адной такой пабудовы мы разгаварыліся з мясцовымі мужчынамі.

— А што тут раней было?

-Раней — сяльпо. А што ад пачатку і не ведаю, трэба некага старэйшага распытаць, — кажа Іван Басевіч.

-Нешта яўрэйскае мабыць. Тут шмат чаго яўрэйскага засталося, — дадае Сяргей Тоўсцік, -сінагога ёсць і школа.

-Вам бы ў старэйшых каго запытаць, — ізноў раіць Іван.

Абодва яны нарадзіліся недалёка ад Індуры, тут жывуць больш за 20 гадоў. Распытваем іх пра іншыя мясцовыя цікавосткі.

-Тут у нас царква ёсць, касцёл прыгожы і сінагога. Да касцёла людзі ходзяць і ў царкву. Толькі сінагога закрытая. Калісці ў нас жыды былі, яўрэі значыць. Індура была яўрэйскім мястэчкам. Зараз няма іх, то для каго рамантаваць? Стаіць закінутая. Яшчэ ў нас яўрэйскія могілкі ёсць. Бачылі?

Іван перапрашаецца, за тое, што няшмат ведае з краязнаўства: «То праца, то гаспадарка. Во — [паказвае на мех з травою] трэба трусоў карміць».

«Гісторыя толькі ў школе ёсць, — далучаецца Сяргей, — там уся запісана ў музеі ў школьным. А ў нас работы — во! У выхадныя траву косім — так адпачываем-загараем».

У гэты час чуецца гук трубы.

Што гэта, — пытаемся.

-Гэта ў нас на касцёле кожную гадзіну труба грае. Толькі раніцай зараз няма музыкі. Каб дзяцей не будзіць на канікулах. А так — ад паловы на дзявятую — кожную гадзіну, — тлумачаць мясцовыя.

Вось табе і вёсачка! Сапраўдная Еўропа! Едзем да кацела.

Адэльск — даўні касцёл і новыя анёлкі

-15-

Канец маршруту — праз запраўку

---

За час падарожжа мы засумавалі па каве. Знайсці яе ў вёсачках і аграгарадках аказалася няпроста. Недзе сталоўкі ці кавярні зачынены з нагоды эпідэмічнай сітуацыі, недзе летам праводзяць рамонт. Але на запраўках «Беларуснафты» кава заўжды ёсць. Можна пад’есці на месцы ці ўзяць каву з сабой.

Дарэчы, на ўпакоўках фрэнчбургераў тут таксама можна пабачыць гістарычныя цікавосткі Беларусі. Тут мы абнавілі і новую бонусную карту «Запраўка» — зарабілі першыя бонусы.

---

Апошняя кропка маршруту замыкае круг. Нас чакае Гродна і адпачынак ад адпачынку. Наперадзе — новыя маршруты.